Abortus in Nepal

Vanochtend in de AWID-newsletter mijn mailbox het volgende bericht: "Nepal government directed to make abortion accessible"
Het trok mijn aandacht omdat ik in juni in Nepal ben geweest (zie blog, blog en blog. Ik had toen uit de bibliotheek een boekje uit de landenreeks gehaald: Nepal : mensen, politiek, economie, cultuur, milieu. Het was een boekje uit 2001 dacht ik. Daarin stond vermeld dat in Nepal veel tienermeisjes jarenlang (tot levenslang aan toe meen ik me te herinneren) in de gevangenis zaten omdat ze een illegale abortus hadden laten uitvoeren. Gelukkig leerde ik in aangekomen in Nepal dat abortus inmiddels legaal was geworden, in ieder geval officieel. Zo erg als in het boekje was het in ieder geval niet meer, maar een veilige abortus was nog lang niet voor alle vrouwen (en meisjes) binnen bereik gekomen. Onder andere omdat artsen en ziekenhuizen het niet willen doen (of alleen voor veel geld), of omdat de (schoon)familie weigert in te stemmen. Het recht bestond op papier, maar voor veel vrouwen bleef het daarbij.

Een moedige vrouw heeft vervolgens samen met een aantal organisaties een proces gevoerd. In mei 2009 oordeelde het Supreme Court van Nepal dat de regering er voor moet zorgen dat abortus (ook) daadwerkelijk toegankelijk wordt voor arme vrouwen en voor vrouwen op het platteland. Een mooie uitspraak, die bevestigt dat het bij (mensen)rechten om meer gaat dan dat je het op papier allemaal goed regelt: mensen moeten ook in de praktijk gebruik kunnen maken van hun rechten.
Nu is het natuurlijk de vraag of de regering -die het vooral druk heeft met interne politieke twisten en aan regeren nauwelijks toekomt - ook uitvoering gaat geven aan de uitspraak van het hooggerechtshof, maar de eerste stap is gezet, en meer procedures zullen volgen, lijkt me.

Bij het lezen van dit soort berichten weet ik weer waarvoor ik mij als jurist inzet voor vrouwenrechten. Het maakt voor mij duidelijk dat je met de inzet van het recht en het rechtssysteem stappen kunt zetten om de positie van mensen - in mijn geval veelal vrouwen - daadwerkelijk te verbeteren.
Ook laten dit soort uitspraken zien dat een rechtenbenadering de mogelijkheid biedt, nee zelfs de verplichting in zich draagt, om uit te stijgen boven religieus-morele opvattingen die de politiek in veel landen momenteel beheersen. Een goed voorbeeld daarvan is de recente uitspraak van het Supreme Court in India over homoseksualiteit. Ik schreef daarover toen dat veel westerse landen nog wat van die uitspraak kunnen leren. En dat geldt zeker ook voor deze Nepalese uitspraak over abortus.